Velen hebben tegenwoordig moeite met het christelijk geloof. Het is zo strijdig met alles wat ze op school hebben geleerd en met alles wat in deze van wetenschap doortrokken samenleving op hen afkomt. Het geloof van vader en moeder thuis, van ’s zondags in de kerk is zo vreemd aan de ongelovige wereld daarbuiten. In een wereld waarin geloven steeds minder vanzelfsprekend wordt, worden velen met deze vragen geconfronteerd.

Geloofsopvoeding is geen eenvoudige zaak in onze tijd. Veel opvoeders komen in verlegenheid als ze ontdekken dat de taal van bijbel en kerk zo anders is dan de taal van de kinderen van deze tijd. Kinderen zijn mondig en kritisch en slikken lang niet meer alles voor zoete koek. Het wordt dan zo moeilijk het geloof zoals wij dat beleven voor hen onder woorden te brengen. Kan dat nog wel, geloofsopvoeding in een moderne tijd?

De spanning tussen opvoeding en cultuurkritiek is een oud thema in het denken over onderwijs en opvoeding. Steeds wanneer in crisisachtige situaties het tekortschieten van de cultuur manifest wordt, steekt de vraag naar de opvoeding de kop weer op. Ook in onze tijd is dat het geval. "Burgers van een nieuwe wereld" gaat over de vraag naar de opvoeding in een tijd van aantasting van natuur en milieu. Hoe kunnen kinderen worden opgevoed tot een natuurbewuste en duurzame levensstijl als de levensstijl van ons volwassenen tot zulke ernstige problemen aanleiding geeft?

Ligtharts ‘pedagogiek van het volle leven’ maakt deel uit van de beweging van de reformpedagogiek die streefde naar vernieuwing van het onderwijs rond het begin van de 20e eeuw. Waar de meeste reformpedagogen een leerstoforiëntatie afwijzen en liever aansluiting zoeken bij belangstelling van het kind, gaat het Ligthart er juist om door middel van de leerstof de belangstelling van het kind te wekken. Een dergelijk uitgangspunt stelt eisen aan leerstof én leerkracht. Voor Ligthart nemen plaat en vertelling, spel en zelfwerkzaamheid daarbij een belangrijke plaats in.

Opvoeding kan zich niet beperken tot dat wat zich afspeelt tussen opvoeder en kind, waarbij de opvoeder zijn manier van leven (en geloven) voorleeft aan zijn kinderen. Een dergelijke opvoeding zou je diadisch, tweepolig, kunnen noemen. Volgens Imelman moet er een derde aspect in het geding worden gebracht: de werkelijkheid waarin de opvoeder het kind moet leren leven. Imelman noemt dat de ‘zaak’ waar het in het redelijk gesprek tussen opvoeder en kind over gaat.