Spiritualiteit werkt door de eeuwen heen

Veel publicaties over spiritualiteit op het werk beginnen met de constatering dat vanuit organisaties de belangstelling voor spiritualiteit van recente datum is of de afgelopen jaren flink is toegenomen. Dat laatste mag dan misschien gelden voor het aantal managementboeken dat over spiritualiteit is verschenen, wie teruggaat in de tijd ziet dat de relatie tussen werk en spiritualiteit al heel oud is. Wanneer we bedenken dat werken en samenwerken tot de condities behoren die met het mens-zijn gegeven zijn, is het niet verwonderlijk dat mensen altijd hebben gezocht naar zingeving in het werk en naar samenwerking die op meer gericht is dan enkel op het voortbrengen van onze dagelijkse kost.
Het is niet zo gemakkelijk om vast te stellen of er een bepaalde ontwikkeling is in de relatie tussen spiritualiteit en organisaties. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat de afgelopen eeuwen de belangstelling voor spiritualiteit in het werk onderhevig is geweest aan pieken en dalen of dat ons denken over werk en spiritualiteit zich langzaam verder ontwikkelt of juist degenereert. Ik ben geneigd te zeggen dat de (ideeën)geschiedenis zich niet zo schematisch ontwikkelt. Die wordt, vermoed ik, eerder gekenmerkt door diversiteit, verrassingen, differentiatie en ongetwijfeld her en der lokale hoogte- en dieptepunten.