Vanuit het lectoraat informele netwerken en laatmoderniteit doen wij onderzoek naar de kwaliteit van de samenwerking in de driehoek hulpvrager, informeel netwerk en professional. Het belang van goede samenwerking in deze driehoek is de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Gemeenten vragen van hun inwoners om bij problemen niet direct een beroep te doen op professionele zorg, maar eerst te onderzoeken of ze het zelf niet redden, al dan niet met behulp van het informele netwerk. Ook wanneer er professionele zorg nodig is, zien gemeenten graag dat die hulp aanvullend is op die informele zorg. Gedachte is dat dit kostenbesparend kan zijn en zelfs de kwaliteit van de ondersteuning ten goede kan komen.
De praktijk leert dat dit op zich mooie doel niet zo makkelijk gerealiseerd wordt. Werken in de driehoek van hulpvrager, informeel netwerk en professional is voor professionals complexer. Bovendien staat de professionele blik van de hulpverlener partnerschap met het informele netwerk soms in de weg. Tenslotte zijn de beleidskaders waarbinnen sociaal werkers moeten werken niet altijd even ondersteunend op dit waardevolle doel.
Bij ons onderzoek maken wij onderscheid tussen twee vormen van informele zorg: de zorg die door het eigen netwerk van de hulpvrager wordt geboden (veelal eigen familie, vrienden en buren) en zorg die door vrijwilligers van informele steunorganisaties wordt geboden. Het Lectoraat Informeel Netwerk en Laatmoderniteit heeft zich op 26 juni 2017 gepresenteerd middels (zie link) door Wim Dekker.

Lector en kenniskring
Lector Wim Dekker
Wim H. Dekker (1965), lector, studeerde Politicologie aan de Vrije Universiteit en is op 24 november 2020 gepromoveerd op de betekenis van het gezin in het sociaal werk. Zijn proefschrift heeft geresulteerd in een publicatie ‘Ergens bij horen: een discoursanalyse naar gezinsconcepten in het sociaal werk’.
Artikel Platform Sociale Vraagstukken: Sociaal werkers hebben te weinig oog voor het gezin
Interview in Nederlands Dagblad op 24 november 2020
Binnen de kenniskring coördineert hij het onderzoek en is hij direct betrokken bij een discoursanalyse naar de betekenis van ‘het informele netwerk’ in landelijk en lokaal beleid. De uitkomsten van het praktijkonderzoek van de kenniskring verbindt hij met de sociologische theorieën rond laatmoderniteit. De inzet van het overheidsbeleid op informele netwerken, civil society en onderlinge zorg in een tijd van individualisering vraagt niet alleen om praktijkonderzoek, maar ook om een beschouwende doordenking en een evaluatie van (praktijk)theorieën. Hij is redacteur van Wapenveld (tijdschrift over geloof en cultuur) en publiceert maandelijks een column in het Nederlands Dagblad.
Wilt u contact opnemen met Wim Dekker? Dat kan via whdekker@che.nl.
Albert van Dieren
Albert van Dieren (1963) MCH, is opgeleid als maatschappelijk werker en contextueel therapeut. Binnen de kenniskring is hij verantwoordelijk voor het onderzoek naar de bijdrage van dialogische gespreksvoering aan de kwaliteit van de afstemming tussen sociaal werker, hulpvrager en informeel netwerk. Het ontwerpgerichte onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met het CJG in de gemeentes Ede, Rhenen en het TTJ van de gemeente Ede. In de eerste fase van het onderzoek wordt gekeken hoe er wordt samengewerkt met het infomeel netwerk in de huidige beroepspraktijk. Tijdens de tweede fase van het onderzoek wordt samen met de instelling een training ontworpen welke de dialogische principes en hoe deze eventueel kunnen bijdragen aan het komen tot afstemming in de driehoek, hulpvrager, informeel netwerk en hulpverlener. Gedurende de derde fase wordt onderzocht wat de bijdrage is geweest van de dialogische principes in netwerkgesprekken en hoe dit is ervaren door de sociaal werker, hulpvrager en de netwerkleden.
Wilt u contact opnemen met Albert van Dieren? Dat kan via avdieren@che.nl.
Alie Wiertsema
Alie Wiertsema (1963) is opgeleid tot sociaal werker, trainer en docent in het hoger onderwijs. Tijdens haar master Learning and Innovation heeft zij onderzoek gedaan naar het samen leren van studenten, docenten en werkveld. Voor het lectoraat verbindt zij onderwijs aan onderzoek. Én onderzoek aan onderwijs. Concreet haalt zij vragen op in het werkveld en faciliteert het werkveld in de vertaling van die vragen naar de onderwijscontext. Daarnaast ondersteunt zij bachelor studenten en docenten in hun onderzoeken binnen het lectoraat. Daar waar de resultaten van onderzoeken passend zijn voor de opleiding Social Work zoekt zij binnen het curriculum mogelijkheden tot onderwijs.
Wilt u contact opnemen met Alie Wiertsma, dat kan via awiertsema@che.nl.
Hugo Plaisier
Hugo Plaisier (1978) studeerde maatschappelijk werk aan de CHE en behaalde zijn master social work aan de HAN te Nijmegen. Hij heeft gewerkt in de zorg voor mensen met een beperking en in de jeugdbescherming als raadsonderzoeker en beleidsmedewerker.
Onderzoek is in de optiek van Hugo geen doel op zich, maar een middel tot verbetering van de praktijk. Dit vraagt om een participatieve manier van onderzoek.
Wilt u contact opnemen met Hugo Plaisier, dat kan via hjplaisier@che.nl.
Annemieke Pungu-Wibbelink
Annemieke Pungu-Wibbelink (1980) is opgeleid tot muziektherapeut, trainer en docent in het hoger onderwijs en behaalde haar master social work aan de HvA te Amsterdam. Tijdens haar master heeft zij onderzoek gedaan naar het belang van humor in de interactie tussen de jongere en de professionele opvoeder in gezinshuizen. Een onderzoek op het snijvlak van formele en informele zorg.
Onderzoek is voor Annemieke een creatief proces van samen ‘zoeken’ naar verbetering van de praktijk.
Wilt u contact opnemen met Annemieke, dat kan via apungu@che.nl.
Herm Slotman
Herm Slotman (1966) MCC is trainer en docent in het hoger onderwijs. Hij studeerde maatschappelijk werk aan de GHBO en behaalde zijn master ‘Management, Cultuur en Verandering’ aan de NCOI te Utrecht. Hij heeft gewerkt in de residentiele jeugdzorg als groepsleider, coach en leidinggevende en daarna in de jeugdbescherming als gezinsvoogd en leidinggevende.
Het verbeteren van omstandigheden voor kinderen en jongeren, waardoor zij ontwikkelkansen kunnen benutten, is een belangrijke drijfveer in zijn werk. Vanuit de Werkplaats Sociaal Domein Gelders Vallei richt hij zich op de samenwerking tussen de onderwijs- en de zorgprofessionals en ouders en kinderen ten gunste van de ontwikkeling van het kind.
Wilt u contact opnemen met Herm Slotman, dat kan via hrslotman@che.nl.
Annemarie Muskee
Annemarie Muskee (1979) is opgeleid tot maatschappelijk werker, supervisor en begeleidingskundige. Zij is werkzaam geweest binnen de gedwongen jeugdhulpverlening als gezinsvoogd/ jeugdreclaseerder en als gezinshulpverlener.
Annemarie hoopt met dit onderzoek bij te dragen aan versterking van het netwerk van de client. Zij heeft in haar werk binnen de jeugdzorg het belang van een stevig informeel netwerk telkens weer ervaren.
Wilt u contact opnemen met Annemarie Muskee, dat kan via amuskee@che.nl.
Kees Verduijn
Kees Verduijn MCH (1963) opgeleid tot maatschappelijk werker/ contextueel therapeut. Hij werkt als docent/ supervisor aan de Master Contextuele Benadering. Ook is hij als onderzoeker betrokken bij het onderzoeksproject naar de bijdrage van dialogische gespreksvoering aan de kwaliteit van de afstemming tussen sociaal werker, hulpvrager en informeel netwerk. Herstel van de verbinding tussen ouders en kinderen is het hart van zijn werk in therapie, onderwijs en onderzoek. Oog hebben voor de kleine goedheid in moeizame situaties, aansluiten bij het relationele verlangen, afstemmen en samenwerken met mensen zijn karakteristiek voor zijn werk.
Wilt u contact opnemen met Kees Verduijn, dat kan via cverduijn@che.nl.
Anne-Frouk Grimberg
Anne-Frouk Grimberg (1982) heeft gestudeerd aan de CHE waar zij afgestudeerd is als Maatschappelijk Werker. Na 15 jaar werken binnen het sociaal domein is zij nu weer terug op de CHE. Sinds maart 2021 is zij betrokken bij het lectoraat, met name voor het Project Werkplaats Sociaal Domein. Zij houdt zich bezig met de organisatorische kant van de Werkplaats.
Wilt u contact opnemen met Anne-Frouk Grimberg, dat kan via agrimberg@che.nl.
Corine Clavero
Corine Clavero MCH (1978) studeerde Sociaal Pedagogische Hulpverlening en is opgeleid als Contextueel Therapeut. Beide opleidingen volgde zij aan de CHE.
Corine draagt bij aan de werkplaats Sociaal Domein Gelderse Vallei, waarin de afstemming tussen hulpvrager, informeel netwerk en professional centraal staat. In deze afstemming wordt gekeken naar de bijdrage van dialogische gespreksvoering.
Naast dat zij dit doet vanuit het lectoraat informele netwerken en laatmoderniteit is zij ook betrokken vanuit haar rol als professional bij het CJG in de gemeente Rhenen.
Wilt u contact opnemen met Corine Clavero, dat kan via chclavero@che.nl.
Marieke Boone
Marieke Boone (1991) studeerde Pedagogische Wetenschappen (bachelor) en Ontwikkelingspsychologie (research master) aan de Universiteit Utrecht. Ze heeft gewerkt als docent aan diezelfde universiteit en als onderzoeker bij het Trimbos-instituut. Momenteel is ze, naast haar werk als docent en onderzoeker op de CHE, bezig met het afronden van haar promotieonderzoek naar de werkzame onderdelen van Cognitieve Gedragstherapie in de preventie van depressie bij jongeren. Haar missie is om bij te dragen aan een gezonde mentale ontwikkeling van met name kinderen en jongeren door het verbinden van kennis en ervaring vanuit onderzoek, onderwijs en de praktijk. Wilt u contact opnemen met Marieke Boone? Dat kan via whboone@che.nl
Robert van Putten
Dr. Robert van Putten (1987) is filosoof en bestuurskundige. Hij werkt als onderzoeker aan de Christelijke Hogeschool Ede. Binnen het Lectoraat Informele Netwerken & Laatmoderniteit en de Werkplaats Sociaal Domein Gelderse Vallei doet hij onderzoek naar ‘sturen in vertrouwen’. Voordat hij naar de CHE kwam in 2019 werkte hij als onderzoeker en docent bestuurskunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam, waar hij in 2020 (cum laude) promoveerde op het proefschrift De ban van beheersing, een kritische studie over het bestuurlijke verlangen naar controle. Hij kijkt met een filosofische lens naar bestuurlijke vraagstukken en werkt aan een waardengedreven stijl van besturen via noties als coöperatie, deugden en ambachtelijk werk. Daarin ziet hij aanknopingspunten voor een aansprekend alternatief voor het op wantrouwen gestoelde neoliberalisme (zie zijn essay op socialevraagstukken.nl). Eerder publiceerde hij over de participatiesamenleving het boek Coöperatiemaatschappij.
Maria Jonker
Geert Jan Spijker
Onderzoeksprojecten Informele netwerken en laatmoderniteit
Doel
Wij doen praktijkgericht onderzoek. Wij willen weten wat de werkzame factoren zijn in de samenwerking in de driehoek hulpvrager, informeel netwerk en professional. Soms heeft dat onderzoek het karakter van actieonderzoek of ontwerpgericht onderzoek. Met partners wordt onderzocht hoe de praktijk verbeterd kan worden. Een groot deel van ons onderzoek vindt plaats in de Werkplaats Sociaal Domein Gelderse Vallei. Met de gemeenten Rhenen, Scherpenzeel en Ede en organisaties die actief zijn in het sociaal domein wordt een kennisagenda opgesteld en bijgesteld, worden onderzoeken (groot en klein) opgezet en worden uitkomsten gedeeld. Dit onderzoek staat dicht bij de regionale praktijk en met de uitkomsten willen wij die praktijk verbeteren. Dit geldt overigens ook voor het onderzoek dat wij buiten de werkplaats doen. Met ons onderzoek willen wij dienstbaar zijn aan de kwaliteit van de zorg in de driehoek.
Onderzoeksprojecten
Dialogisch werken
Met het CJG van Rhenen en het Toegangsteam Jeugd van Ede doen wij onderzoek naar de bijdrage die het ‘dialogisch werken met netwerken’, een benadering vanuit Finland, kan bieden aan het werken met het eigen netwerk van hulpvragers. Het is een langlopend onderzoek bestaande uit een inventarisatie van de huidige praktijk, een scholing in het dialogisch werken met netwerken en een evaluatieonderzoek naar het effect van de scholing.
Informele steunorganisaties rond gezin
Met informele steunorganisaties (zoals o.a. Gezinsbuddy en Buurtgezinnen) die zich toeleggen op het verbinden van vraaggezinnen (gezinnen met een ondersteuningsvraag) en steungezinnen (gezinnen die vrijwillig ondersteuning kunnen bieden) doen wij onderzoek naar de werkzame factoren in deze benadering. Het onderzoek levert veel informatie op over de betekenis van professionele ondersteuning op deze relaties, de eigen waarde van informele steun ten opzichte van professionele ondersteuning en het belang van een betere samenwerking tussen professionele hulpverleners en informele steunbieders zoals steungezinnen.
Sociaal werk en gezinnen
In 2020 wordt een langdurig (promotie)onderzoek naar de betekenis van het gezin in het sociaal werk afgerond. Het onderzoek legt een zekere verlegenheid met het gezin (en familie) in het sociaal werk bloot en bevat aanbevelingen om deze verlegenheid te overwinnen. Het onderzoek raakt aan het hart van het thema informele netwerken omdat gezin en familie veelal tot de kern van het eigen informele netwerk van de hulpvrager behoren. Eerherstel van het systemisch werken wordt in het onderzoek bepleit.
Voorgenomen onderzoek
- Onderzoek naar de samenwerking tussen levensbeschouwelijke informele steunorganisaties en gemeenten en andere partners;
- Zorgmijding door orthodoxe of reformatorische inwoners;
- Inventarisatie van de sociale basis in de Gelderse Vallei en de samenwerking met de gemeente;
- Afstemming en samenwerking tussen ouders, leerkrachten, informele ondersteuners en professionele hulpverleners rond een basisschool.
Onderzoeksrapporten
Onderzoek Effectencalculator bij Buurtgezinnen
Onderzoeker Elize Lam presenteert in dit onderstaande filmpje de belangrijkste bevindingen van haar onderzoek uit 2019 naar de opbrengsten van Buurtgezinnen met inzet van de effectencalculator. Daarnaast vertellen enkele wethouders wat Buurtgezinnen in hun gemeenten oplevert.
Onderzoeksrapport Cliëntondersteuners:
Hoe waarderen cliëntondersteuners de ruimte voor autonomie
en kwaliteit?
Contact
Vragen over het lectoraat? Doorpraten over een eventuele samenwerking? Neem vrijblijvend contact met ons op! We praten graag met u verder.
E-mail: informelenetwerken@che.nl
Werkplaats Sociaal Domein Gelders Vallei
Het lectoraat informele netwerken en laatmoderniteit vormt samen met de gemeenten Ede, Rhenen en Scherpenzeel een Werkplaats Sociaal Domein Gelders Vallei. Doel van een werkplaats is dat onderzoek, beleid, praktijk en onderwijs elkaar versterken en inspireren bij het verder vorm geven van de transformatie in het sociaal domein. Nieuwe praktijken worden ontwikkeld, van bestaande praktijken wordt geleerd en kennis over nieuwe ontwikkelingen wordt gedeeld. Onderzoekers van de CHE onderzoeken nu bijvoorbeeld hoe het CJG samenwerkt met het netwerk rond hulpvragers. Studenten inventariseren als onderdeel van het onderwijs de sociale basis in gemeenten. De uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt door beleidsambtenaren. Professionals en beleidsambtenaren denken mee over de ontwikkeling van het onderwijs en leveren daar ook bijdragen aan. Docenten faciliteren de kennisdeling tussen beleid en praktijk en tussen professionals onderling. VWS heeft in 2020 een subsidie aan de werkplaats toegekend voor drie jaar.
De Werkplaats Sociaal Domein Gelderse Vallei is een regionaal samenwerkingsverband van het lectoraat van de CHE, zorg- en welzijnsorganisaties en de gemeentes Ede, Rhenen en Scherpenzeel. Er zijn verschillende mogelijkheden binnen de onderzoeksprojecten van de Werkplaats voor studenten (met name Social Work, maar ook voor Theologie of Educatie) die hun afstudeeropdracht binnen de Werkplaats willen doen.
Alle projecten zijn gericht op maatschappelijke ondersteuning, participatie en jeugd. De kennis die opgedaan wordt, wordt gedeeld met het werkveld. En komt terug in het onderwijs van de CHE. Jouw bijdrage doet er dus echt toe!
Op de site van het lectoraat vind je meer informatie over de mogelijkheden. Ook kun je je aanmelden voor een online voorlichting op donderdag 5 november via wsd@che.nl.
In deze voorlichting ontmoet je de docent/onderzoekers, zij vertellen over hun onderzoek en waar zij in hun onderzoek mogelijkheden zien voor jou. Hieronder de thema’s waarin binnen de werkplaats Sociaal Domein aan gewerkt wordt en waarbij je de mogelijkheid hebt om je afstudeeropdracht te doen.
De jeugdzorgwerker en onderwijzer: groeien in samenwerken
Het onderwijs en de jeugdzorg zijn twee verschillende werelden, gericht op de ontwikkeling van het kind. Een goede samenwerking kan wellicht medicalisering en verzwaring van zorg voor een kind en zijn gezin met problemen voorkomen. Hoe kan deze samenwerking tussen de leerkracht en de jeugdzorgwerker verder vorm krijgen?
- Annemarie Muskee en Herm Slotman komen graag met je in gesprek.
- Versterken van de sociale basis in gemeente Ede en Scherpenzeel
- Samenwerking met vrijwilligers in de sociale basis, wat komt hierbij kijken?
- Werken vanuit christelijke identiteit in de sociale basis, hoe ziet dit eruit?
- Wat is het bestaansrecht van het buurthuis in Bennekom
- Annemieke Pungu denkt graag met jou na over mogelijkheden om binnen dit onderwerp je afstudeeropdracht te doen.
Sociaal werkers van reformatorische huize
Diaconie van een gereformeerde gemeente: ‘Mensen zouden eerder naar het wijkteam gaan als er een reformatorische sociaal werker is. Maar die lijken er niet te zijn.’
Klopt de veronderstelling dat veel sociaal werkers van reformatorische huize in de identiteitsgebonden zorg gaan werken? Welke overwegingen hebben zij daarvoor? En wat maakt dat anderen reformatorische sociaal werkers wel in een regulier wijkteam / CJG gaan werken? Wat komen zij daarin tegen? Deze vragen en meer zouden Annette Mombarg en Hugo Plaisier namens de werkplaats Sociaal Domein graag uitgezocht hebben.
Dialogisch werken
Albert van Dieren, Corine Clavero en Kees Verduijn doen onderzoek naar hoe er actief samengewerkt wordt met het informeel netwerk in het vormgeven van steun en zorg naar de client. Dit jaar zal hiernaar onderzoek verricht worden bij het CJG Rhenen. Het team zal getraind worden in het voeren van netwerk gesprekken vanuit een dialogisch perspectief. Hiervoor zullen netwerkgesprekken opgenomen en geanalyseerd worden. Daarnaast zal de huidige werkwijze van het CJG Ede onderzocht worden door middel van focusgroepen en interviews.
Wij willen onderzoeken hoe dialogische principes kunnen bijdragen tot het actief samenwerken met het informeel netwerk in verschillende beroepspraktijken om te komen tot een passende afstemming op zorg en /of ondersteuning in de driehoek, client, informeel netwerk en professionals.
Heb je belangstelling om mee te werken in een project van de Werkplaats Sociaal Domein, stuur dan een mail naar wsd@che.nl of neem contact op met één van de onderzoekers voor meer informatie. Ook geven we op donderdag 5 november om 15.30 uur een voorlichting over deze projecten. Wil je deelnemen aan deze Teams-meeting, meld je dan aan via wsd@che.nl
Publicaties
Alle publicaties van de lectoraten vind je in de publicatie-database.