Lectoraat in het kort
Wij onderzoeken de familiebanden van jeugdigen die (tijdelijk) niet thuis wonen, maar in een pleeggezin of gezinshuis. Ons huidige onderzoek Zorgen in de familie (RAAK Publiek) gaat over netwerkpleegzorg binnen families. Dit doen we samen met onze consortiumpartners: Entrea Lindenhout, Jeugdformaat, Leger des Heils, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, De Haagse Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen. Het doel is om familieplaatsingen te versterken.
Kenmerkend voor onze manier van werken is het gebruik van verschillende onderzoeksmethoden, zoals conversatie-analyse, PhotoVoice, diepte-interviews en creatieve werkvormen. We streven ernaar dat onze onderzoeksresultaten van waarde en bruikbaar zijn in de praktijk.
Daarnaast doen we onderzoek naar hoe je om kunt gaan met culturele en levensbeschouwelijke verschillen tussen het gezin van herkomst van een kind en het pleeggezin of gezinshuis. Ook nemen we deel aan een RAAK-onderzoek van de Hogeschool Leiden over gezinshuizen.
Net als in eerder onderzoek naar gedeeld opvoederschap willen we bijdragen aan kennisontwikkeling en het verbeteren van de praktijk van pleegzorg en gezinshuiszorg. We doen dit samen met partners uit het werkveld, met aandacht voor de context en ethische vragen rondom de zorg voor kinderen en jongeren die niet thuis kunnen wonen.
Voor wie?
Voor de kinderen en jongeren zelf, die recht hebben op een stabiele, liefdevolle basis. Voor pleeg- en gezinshuisouders, ouders, professioneel begeleiders en beleidsmakers. Voor studenten en onderzoekers die willen bijdragen aan goede zorg voor (tijdelijk) uithuisgeplaatste jongeren.
Onderzoekslijnen
- Familiebanden en Loyaliteit na uithuisplaatsing
Het onderzoek richt zich op de relaties binnen het netwerk van het kind en hoe deze versterkt kunnen worden. Daarnaast wordt onderzocht hoe loyaliteitsconflicten beter begrepen én begeleid kunnen worden. - Netwerkpleegzorg binnen families
- Omgaan met levensbeschouwelijke en culturele verschillen in pleeggezinnen en gezinshuizen
- Creatieve werkvormen voor de doorwerking van elk onderzoek
Zoals immersive game ‘Tiks in Tune', theater(lezing), films ‘gouden regels in samenwerking in pleegzorg', ‘Relationele tot Gedeeld Opvoederschap', trainingen (zie CHE voor Professionals).
Nieuws
Onderzoeksprojecten
Onderzoeksvraag
Hoe kunnen ervaringen van ouders met een kind dat uit huis geplaatst is, worden ingezet om ouders met eenzelfde ervaring te ondersteunen in het leren verdragen van het verlies van een uithuisplaatsing en het vinden van een vorm waarin zij tot gedeeld opvoederschap kunnen komen met de opvoeders van hun kind?
Korte omschrijving
In dit project (ook wel: professionele leergemeenschap) verdiepen ouders, professionals, studenten, docenten en onderzoekers zich samen in de behoeftes van ouders waarvan een kind uit huis is geplaatst in het al dan niet ondersteund worden door, en ontmoeten van (andere) ouders met eenzelfde ervaring. We willen hiervoor een meerjarige dialoog aangaan over wat de meerwaarde is van het inzetten van ouders en hoe dit in de praktijk vorm kan krijgen. Gedurende de looptijd van dit project zullen we ook actief ervaringen van ouders inzetten in het onderwijs, het geven van webinars, lezingen en workshops, nascholingsactiviteiten, consultering van werkveldpartners en gemeenten. Ook is ons streven om jaarlijks één of meerdere producten op te leveren waarmee een ouder op professioneel vormgegeven wijze zijn/ haar ervaringen met een publiek kan delen.
Betrokken partners
- Truusje van Zanten, Miranda Kempenk, Marlene Venant, Coby de Vreugd en Sander Tegelaar als ouders die ervaring hebben met uithuisplaatsing.
- Henk Jonker vanuit Jeugddorp De Glind.
- Annemarie Stam en Emily Nap namens het Leger des Heils Midden Nederland.
- Georgien Hakkert en Jeanette Veldhuisen vanuit Simba Familiezorg.
Onderzoeksvraag
Op welke wijze stemmen pedagogisch medewerkers in mentorgesprekken met jongeren binnen de residentiele jeugdhulp al dan niet af op de vraag óf en hoe religie en spiritualiteit in hun leven een rol speelt, en hoe waarderen beide partijen dit?
Korte omschrijving
Postdoc onderzoek naar of en hoe in mentorgesprekken wordt afgestemd op het belang dat jongeren hechten aan vormen van zingeving/religie/spiritualiteit in hun leven, o.a. in situaties van tegenslag en verdriet. Aanleiding: promotieonderzoek waaruit bleek dat de onderwerpen zingeving/religie/spiritualiteit nauwelijks aan bod komen in mentorgesprekken, terwijl jongeren in de interviews hier vrijuit over spraken.
Betrokken partners
St. Entrea Nijmegen en Leger des Heils Welzijn en Gezondheidszorg Apeldoorn
Contactpersoon
Gert Vierwind gvierwind@che.nl
Versterk relaties van en rondom een jeugdige die niet meer thuis woont
Associate-lector Danielle van de Koot
Lector & kenniskring
Een lectoraat bestaat uit een lector en kenniskringleden (onderzoekers). Zij doen samen praktijkgericht onderzoek en verbinden dit met onderwijs en het werkveld.
Dr. Danielle van de Koot-Dees is associate lector Pleeg- en gezinshuiszorg. Sinds 2012 werkt zij als docent en onderzoeker bij de Christelijke Hogeschool Ede. Ze is betrokken geweest bij twee grootschalige RAAK-onderzoeken in gezinshuizen (2012-2019). In de periode van 2019-2022 verrichte zij postdoconderzoek naar het omgaan met levensbeschouwelijke en culturele diversiteit in pleegzorg.
Sinds 2012 is ze bij de CHE docent, coördinator, begeleider en examinator in de onderzoekslijn van de master Contextuele Benadering (MCB) en in de minor Family & Context. Tevens is ze lid van de Examencommissie Sociale Studies.
Binnen de Academie Sociale Studies beheert Danielle de kennislijn Zorg voor Jeugd. Ze is voortrekker van de professionele leergemeenschappen (PLG’s) rondom ‘Contextuele benadering van onderwijs’ en ‘Omgaan met culturele en levensbeschouwelijke diversiteit bij uithuisplaatsing’, waarin werkveld, studenten en docent-onderzoekers gezamenlijk onderzoek uitvoeren.
In ons lectoraatsonderzoek beogen we praktijken beter te begrijpen en te doordenken, op een manier die de praktijken rechtdoen en inzichtgevend zijn met het oog op verbetering ervan. Uitgangspunt is dat onderzoek dienstbaar is aan de praktijk en een steentje bijdraagt aan het professionele en relationele handelen rondom jeugdigen en hun ouders. De afgelopen jaren heeft het lectoraat Pleeg- en gezinshuiszorg zich toegelegd op creatieve doorwerkingen en implementatie van het onderzoek: van theaterlezingen, het traject ‘de Relationele Route’ tot het interactieve spel Tiks-in-Tune (spel om pleegzorgwerkers te trainen in omgaan met diversiteit in pleeggezinnen).
Als ‘allround pedagoog’ deed Danielle eerder onderzoek naar schoolloopbanen van jongeren met een migratieachtergrond, wat ‘hoop’ betekent op een sociaal-cultureel diverse basisschool en de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp. Haar achtergrond in zowel de gezinspedagogiek, onderwijspedagogiek, godsdienstpedagogiek als de theoretisch-historische pedagogiek komt hierbij van pas. Zowel het ouderperspectief als het samenwerken met ouders hebben in onderzoek haar bijzondere aandacht. Danielle heeft ervaring met uiteenlopende kwalitatieve onderzoeksmethoden, zoals diepte-interviews, focusgroepen, levensverhalen, analyseren van beeldmateriaal en WhatsApp-gesprekken door conversatie-analyse en longitudinaal onderzoek naar schoolloopbanen.
Christiaan van der Houwen is sinds 2018 werkzaam aan de CHE. Na zijn bachelor Culturele Maatschappelijke Vorming heeft hij jaren als begeleider en regisseur gewerkt binnen de theaterteams van Youth for Christ. Tussen 2016 en 2018 heeft hij de Master Kunsteducatie afgerond aan de HKU.
Christiaans expertise en hart liggen bij de inzet van creativiteit en Muzisch werken. Binnen het lectoraat is Christiaan betrokken bij het RAAK-onderzoek 'Het gewone leven', waar hij meewerkt aan het ontwerpen en ontwikkelen van een praktische tool om gezinshuisouders te helpen levensvaardigheden aan te leren binnen hun gezinshuis.
Daarnaast is hij sinds januari 2025 betrokken bij het RAAK-onderzoek Zorg in de familie, gericht op de verschillende loyaliteitsverhoudingen binnen familieplaatsingen en hoe pleegzorgwerkers hiermee om kunnen gaan. In beide onderzoeken richt Christiaan zich met name op creatieve toepassingen binnen alle fases van het onderzoek.
cjvdhouwen@che.nl
Dr. Ellen Schep is zowel werkzaam binnen het associate lectoraat Pleeg- en gezinshuiszorg als binnen het onderwijs van de opleiding Social Work. Na de opleiding Sociaal pedagogische Hulpverlening aan de CHE ging Ellen in de jeugdzorg werken, van een crisisgroep tot een orthopedagogische behandelsetting. Daarnaast heeft ze orthopedagogiek gestudeerd en is vervolgens in het onderwijs terechtgekomen als docent-onderzoeker (Orthopedagogiek). Binnen de opleiding Social Work en de Master Contextuele Benadering geeft zij de vakken (ortho)pedagogiek en onderzoeksvaardigheden.
Voor het associate lectoraat Pleeg- en gezinshuiszorg houdt Ellen zich bezig met onderzoek binnen gezinshuizen en pleeggezinnen. Dit onderzoek richt zich bijvoorbeeld op de vraag hoe gezinshuisouders en pleegouders zo goed mogelijk kunnen samenwerken met de ouders van de kinderen voor wie zij zorgen. In 2020 promoveerde Ellen (bij de RUG) op een onderzoek naar maaltijdgesprekken binnen gezinshuizen. Hierin heeft zij bekeken hoe hechting zichtbaar wordt in de gesprekken tussen jongeren en gezinshuisouders aan de avondmaaltijd. Ze geeft ook trainingen en workshops binnen de jeugdzorg over het thema ‘samenwerken met ouders binnen gezinshuizen of pleeggezinnen’ en ‘hechting’.
Naast haar baan bij de CHE, werkt Ellen als gedragswetenschapper Gezinshuizen bij het Leger des Heils regio midden Nederland.
hhschep@che.nl
Kees Verduijn is als docent en supervisor verbonden aan de Master Contextuele Benadering van de CHE en werkt als onderzoeker en methodiekontwikkelaar bij het associate lectoraat Pleeg- en gezinshuiszorg . Hij volgde de opleiding Maatschappelijk Werk, de voortgezette opleiding Jeugd, Gezin en Pleegzorg en de Master Contextuele Benadering en is geregistreerd Contextueel Therapeut en Supervisor. Binnen het lectoraat houdt hij zich vooral bezig met de ontwikkeling, implementatie en training van de methodiek ‘De relationele route’.
Naast zijn werk als docent en supervisor heeft hij een zelfstandige hulpverleningspraktijk. Zijn werk binnen lectoraat, opleiding en praktijk heeft als focus het herstel en de versterking van de verbinding tussen ouders en kinderen. Kijken en werken vanuit veelzijdige perspectieven kenmerkt zijn stijl van werken.
Dr. Gert Vierwind is hulpverlener en theoloog. Als hulpverlener werkte hij met daklozen en ‘randgroepen’. Later specialiseerde hij zich in relatie- en gezinsproblematiek. In 2019 promoveerde hij op het onderwerp ‘Zin in elke dag’. Een onderzoek naar alledaags ritueel handelen van adolescenten in de residentiële jeugdhulp (Religiewetenschappen, Radboud Universiteit Nijmegen).
Momenteel doceert hij filosofie van het hulpverlenend handelen en beroepsethiek aan de Bacheloropleiding Social Work en de Masteropleiding Contextuele Benadering van de Academie voor Sociale Studies (CHE). Hij is gespecialiseerd in zingevingsvragen en verzorgt op dit terrein trainingen binnen het post-hbo onderwijs en bij hulpverleningsinstellingen.
Binnen de kenniskring van het lectoraat is hij verantwoordelijk voor de onderzoekslijn waarden en zingeving. Het thema zingeving wordt binnen de hulpverlening gezien als een belangrijke krachtbron om problemen te kunnen hanteren of te overwinnen. Onderzocht wordt hoe binnen de hulpverlening aan gezinnen levensbeschouwelijke overtuigingen en daaraan inherente waarden en normen een rol spelen. Naast theoretische verkenningen wordt concreet onderzoek gedaan naar de wijze waarop zingevingsvragen in het hulpverleningsproces geëxploreerd worden en op welke wijze de hulpverlening daarmee gediend is. Op dit moment verricht hij postdoc onderzoek naar de plaats van zingeving (c.q. spiritualiteit en religie) in mentorgesprekken binnen de residentiele jeugdhulp.
Het doel van dit onderzoek is drieledig:
- Nadere bepaling van aard en functie van zingevingsvragen bij (gezins)problematiek,
- Methodiekontwikkeling,
- Ontwikkelen van concrete professionaliseringsstrategieën voor de verschillende vormen van begeleidingskunde voor professionals.
In de media
-
Hoe je hoop aan je kinderen doorgeeft in plaats van angst en cynisme: ‘Geniet van het eenvoudige’, ND, 19 april 2025, artikel
- Jeugdzorg. Wat bedoel je? Aflevering 58. Samenwerking pleegouders - ouders. Gesprek met Danielle van de Koot.
