Samen met basisscholen verkent het team hoe leraren met burgerschap en sociale cohesie aan de slag kunnen in klassen waar leerlingen verschillen in achtergrond, opvattingen en waarden. Daarbij is ook aandacht voor de rol van de leerkracht zelf: welke overtuigingen en kernwaarden beïnvloeden het dagelijks handelen?
Ervaringen delen
Veel leerkrachten willen actief burgerschap en sociale cohesie meer richting en structuur geven, maar vinden het lastig om dat concreet te maken. Het lectoraat ondersteunt daarbij. Op vijf basisscholen werken leerteams van studenten, masterleerkrachten en hbo-docenten samen aan praktijkgericht onderzoek. Ze delen ervaringen, bestuderen literatuur, experimenteren met werkvormen en ontwikkelen nieuwe inzichten die direct toepasbaar zijn in de klas.
Schoolopleidersdag
De opbrengsten van deze samenwerking worden jaarlijks gepresenteerd tijdens de Schoolopleidersdag (1 juni 2026 op de CHE), zodat ook andere scholen kunnen leren van de ontdekkingen. Daarmee draagt het lectoraat niet alleen bij aan de ontwikkeling van basisscholen, maar ook aan de professionalisering van lerarenopleidingen binnen de CHE.
Het onderzoek van Samen Divers is waardevol voor leerkrachten, schoolleiders en opleiders die actief willen werken aan burgerschap, sociale cohesie en inclusie in hun onderwijs. Want pas als leerlingen zich gezien en gewaardeerd voelen, ontstaat er ruimte om echt samen te leren en te leven.
In gesprek met lector Gert – Jan Veerman
We zien in het nieuws steeds vaker dat de samenleving polariseert. Hoe kunnen docenten leerlingen voorbereiden op goed samenleven in diversiteit?
Bij polarisatie worden de opvattingen van personen die tot een andere groep behoren versimpeld en wordt de eigen mening er tegen afgezet. Het omgekeerde van deze polarisatie is het gaan voor verbondenheid. Dit vraagt een aanpak gebaseerd op de kracht van relaties. Dit begint in de klas door werk te maken van schoolverbondenheid.
Kun je een mooi voorbeeld geven van recente inzichten uit jullie onderzoek naar schoolverbondenheid?
In het onderwijs wordt steeds vaker gesproken over schoolverbondenheid. Hierbij wordt echter niet altijd hetzelfde bedoeld. Daarnaast blijft het onduidelijk hoe leraren dit kunnen stimuleren. Om leraren te helpen bij het stimuleren van schoolverbondenheid hebben we op basis van een ‘expert rating’ de verschillende benaderingen van schoolverbondenheid op een rij gezet en gewaardeerd. Daarnaast bieden we concrete suggesties hoe schoolverbondenheid gestimuleerd kan worden: Het gevoel van verbondenheid begint door oog voor elkaar te hebben tijdens alledaagse ontmoetingen op de gang, in de klas en op het schoolplein. Het onderzoek hebben we vereenvoudigd samengevat op de website van wij-leren.
Hoe worden jullie onderzoeksinzichten vertaald naar de lerarenopleidingen bij Educatie en de resultaten gedeeld met het werkveld?
We doen samen met vijf leerteams van basisscholen onderzoek naar het versterken van burgerschap en sociale cohesie. De leerteams bestaan uit een combinatie van masterleerkrachten van de school die verantwoordelijk zijn voor het burgerschapsonderwijs op hun school, vierdejaars pabostudenten en een hbo-docent van de opleiding Educatie. Dit betekent dat er tijdens het onderzoek al geleerd wordt door studenten, het werkveld en een docent van de lerarenopleiding. De inzichten worden door de docenten vertaald naar colleges op de pabo. Daarnaast doen praktijkonderzoekers uit de kenniskring van het lectoraat zelf onderzoek. Het afgelopen jaar hebben we tijdens de Schoolopleidersdag kennisdelingssessies verzorgd waarbij we de inzichten die we hebben opgedaan deelden met ruim honderd leerkrachten van honderd verschillende basisscholen. Deze leraren nemen de inzichten mee naar hun werkplek waardoor de resultaten zich verspreiden over het werkveld.
Meer weten?
Bekijk het lectoraat, de publicaties en de projecten op Lectoraat Samen Divers of mail naar samendivers@che.nl
