De botsing tussen het Kamerlid Sylvana Simons (BIJ1) en de commissievoorzitter Ockje Tellegen, december 2021, vormt een treffende illustratie van het jaarthema van Wapenveld voor 2022. Simons beklaagde zich tijdens de vergadering van de Emancipatiecommissie over intimiderend gedrag van een commissielid. Zij had het woord niet en vroeg daarom ruimte voor een punt van orde waarin zij deze bejegening aan de kaak wilde stellen. De aanleiding tot dit jaarthema is het maatschappelijk beraad, of het ontbreken ervan, rond corona.

Wat is goed overheidsbeleid op onzekerheid of reflectie? Onzekerheid temperen is belangrijk in bestuur en beleid, maar dat kan ook ontsporen. Daarom betekent goed bestuur óók ruimte geven aan onzekerheid. Een christelijk wereldbeeld geeft inzichten voor meer ontspannen omgaan met onzekerheid. De noties certitudo, improvisatie en bescheidenheid staan daarin centraal. Samen vormen ze bouwstenen voor een post-seculier perspectief op bestuur in tijden van crisis.

Dit artikel onderzoekt de relevantie van het begrip ‘soevereiniteit in eigen kring’ dat honderdveertig jaar geleden is gemunt. Ten eerste wordt de politieke urgentie van soevereiniteit in eigen kring gepeild. Ten tweede wordt geschetst dat hedendaagse noties van netwerken en praktijken vergelijkbare intuïties bevatten. Ten derde worden bouwstenen aangeleverd die dit oude perspectief op ordening hanteerbaar maken.

Ruim een jaar na de uitbraak van de coronapandemie lijken we in een nieuwe fase van crisisbestrijding beland. Die kenmerkt zich door bekommernis om de vele tragische gevolgen van de aanpak van de pandemie. De komende tijd gaan we alle leed compenseren dat, onbedoeld uiteraard en misschien ook wel onvermijdelijk, is veroorzaakt door het op slot zetten van de samenleving. Daarvoor zijn herstelplannen in de maak, waarbij de overheid opnieuw toont diepe zakken te hebben.

Lange tijd is de problematiek van prestatiedruk als een persoonlijk probleem van individuen beschouwd. Maar als klachten als stress, angst en burn-out onderweg zijn om beroepsziekte nummer één te worden, is dat niet langer gerechtvaardigd, stelt Robert van Putten. ‘Willen we de psychische prestatiedruk in de samenleving verlichten, dan moeten we onze bestuurscultuur veranderen.’

Practice what you preach kan een confronterend motto zijn. Dat ontdekte ik hardhandig toen ik naast mijn promotieonderzoek ook onderwijstaken had in de opleiding bestuurskunde. Daar bevond ik mij in de prettige omstandigheid een mastervak mede te kunnen vormgeven dat direct gerelateerd was aan mijn onderzoek. Zo nu en dan zag ik zelfs kans om expliciet noties uit de christelijke traditie een plek te geven in mijn beschouwingen over de collegestof. Geloof en vak werden zo verbonden en zowel ikzelf als de studenten leken daar wel plezier in te hebben.