Nederland is altijd een land geweest van culturele diversiteit. Steeds is in Nederland de noodzaak geweest te komen tot een formule waarbij mensen van verschillende geloofsovertuiging toch in goede harmonie met elkaar kunnen samenleven. Omdat het onderwijs daarbij zowel een traditie-beschermende als een sociaal-integrerende rol moet vervullen, speelt het begrip ‘vrijheid van onderwijs’ – in al zijn meerduidigheid – daarbij een centrale rol.

In deze bijdrage gaat het om de vraag wat inzicht in leerstijlen kan bijdragen aan de opleiding en begeleiding van medewerkers in een organisatie. Het concept leerstijlen wordt besproken, een leerstijlmodel wordt geïntroduceerd en sterke en zwakke punten van elk type leerstijl en de consequenties voor opleiden, voor teams en voor loopbaanbegeleiding worden besproken.

Het hoger onderwijs is in beweging. De afgelopen maanden werd in de media veel gediscussieerd over de kwaliteit van het PABO-onderwijs. Zijn PABO's de kwalificatie ‘hoger onderwijs’ nog wel waard? Hebben startende leraren basisonderwijs wel voldoende intellectuele en culturele bagage voor de belangrijke taak die ze hebben in het vormen van jonge mensen? Veel van die discussie heeft te maken met de inrichting en organisatie van het onderwijs aan de leraarsopleidingen, waarbij tegenwoordig het sociaal-constructivistisch denken een belangrijke rol speelt.

Het thema "vrijheid, een vervloekte zegen" lijkt pedagogen op het lijf geschreven. Zo lang als de pedagogiek bestaat worstelt ze met de spanning tussen grenzen stellen en vrijheid bieden. In de samenleving van vandaag lijkt de vrijheid een probleem geworden. De politiek wijst dan al snel naar opvoeders en pedagogen: zij moeten kinderen weer leren waar de grenzen liggen. Zij moeten kinderen normen en waarden bijbrengen, nieuwe deugdzaamheid, om de vrijheid in te dammen en uitwassen te voorkomen. Een nieuw beschavingsoffensief.

Toen met de verkiezingen van 1994 het CDA uit het centrum van de politieke macht verdween werd eerst goed duidelijk wat al veel langer in de samenleving aan de gang was: Het christendom was bezig haar greep op het openbare leven te verliezen. Volgens velen stond de val van het CDA dan ook niet op zich. Mismoedig, of met een zekere graagte, werd gewezen op het proces van secularisatie waarvan nu eindelijk ook het CDA de wrange vruchten plukte.

De gedachte dat ‘de wet de grens vormt tussen God en de geschapen werkelijkheid’ neemt een centrale plaats in in de christelijke wijsbegeerte. Toch is de betekenis ervan allerminst evident. Hoe moeten we ons God moeten voorstellen als verheven boven de wet, of de werkelijkheid als onderworpen aan de wet? En hoe is het dan gesteld met de relatie tussen God en werkelijkheid? Aan de hand van de hermeneutische natuurfilosofie van Helmuth Plessner wil ik duidelijk maken hoe binnen de schepping wordt geanticipeerd op de verhouding tussen God en de schepping.