De laatste paar jaar richt ik me als lector journalistiek en communicatie vooral op organisatieverhalen. Welk verhaal vertellen organisaties over zichzelf en welk gereedschap kun je ontwikkelen om ervoor te zorgen dat de verhalen die verteld worden ook deugen en deugd doen? Door deze vraag steeds te stellen, probeer ik een brug te slaan tussen filosofie en communicatie. Beide vakgebieden houden zich immers – zij het op een andere manier – bezig met zingeving. ‘Waartoe zijt gij op aarde?’ is de eerste vraag die ze allebei stellen. Dit levert me veel op.

De wereld is niet perfect. We weten het allemaal. Als mensen lopen we dikwijls tegen onze grenzen aan. Toch schemert daarvan maar weinig door in de verhalen die bedrijven, organisaties en politiek leiders ons vertellen. Ze spiegelen ons een werkelijkheid voor waarin we zelf niet hoeven te veranderen of waarin het ongemak van beperkte duur is.

In September 2015, it appeared that the Volkswagen Group had circumvented the rules for testing diesel car exhaust gases. Although the organization presents itself as eco-friendly, it used a “default device” for diesel cars to produce less CO2 during test situations. Due to this kind of scandal, corporate communication is often associated with greenwashing and the manipulation of minds.

In deze uitzonderlijke bijdrage aan dit Narthex-nummer, uitzonderlijk qua omvang en qua relevantie, beschrijven wij eerst kernachtig het waarom, de doelen en de samenstelling van het zogenaamde Expertisecentrum Levensbeschouwing en Religie in het Voortgezet Onderwijs. Vervolgens geven we in een longread de onderliggende vakinhoudelijke basisnotitie van dit centrum, dat tevens bedoeld is als een pleidooi om het belang van goede levensbeschouwelijke educatie te benadrukken.

In deze tekst beschrijven wij een gezamenlijk fundament om in het onderwijscurriculum van het voortgezet onderwijs systematisch aandacht te besteden aan levensbeschouwing en religie door middel van een algemeen vormend kerncurriculum levensbeschouwing en religie. Wij geven daarvoor drie redenen die onderwijspedagogisch samenhangen: een pedagogische reden (persoonsvorming), een maatschappijwetenschappelijke reden (kennis over levensbeschouwing en religie(s)) en een vakspecifieke reden (de aard van levensbeschouwing en religie begrijpen), die met elkaar één geheel vormen.

In wetenschappelijk onderzoek wordt veel aandacht besteed aan professionele praktijken. Een van de eerste auteurs die het praktijkbegrip introduceerde in de sociale wetenschappen is Pierre Bourdieu. Aan de hand van zijn boek Le sens pratique wordt onderzocht wat we van zijn denken kunnen leren. In de praktijktheorie van Bourdieu spelen de concepten habitus, symbolisch kapitaal en veld een belangrijk rol. Het gebruik van deze begrippen is op zich al winst als het gaat om de doordenking van professionele praktijken. Dat is echter slechts een deel van het verhaal.