Dit is de lectorale rede van Henk Kievit voor het lectoraat Mens & Organisatie. De rede gaat als eerste in op de veranderende paradigma’s in de samenleving. Welke samenlevingsruimtes worden ontwikkeld en hoe overlappen de grenzen van die ruimtes, waardoor nieuwe samenhangen ontstaan? Dit wordt geanalyseerd met behulp van het model van de Zweedse socioloog Pestoff. Daarna wordt nagegaan hoe de transities in samenleving en staat op gang zijn gebracht in de tweede helft van de twintigste eeuw.

Dit onderzoek geeft een inkijkje in hoe een professionele leergemeenschap vorm gegeven kan worden en biedt een instrument om de kwaliteit van de gesprekken tussen leraren te bevorderen met behulp van een gespreksprotocol. De leergemeenschap is geïnspireerd op de kennisspiraal van Nonaka en Takeuchi waarbij wordt uitgegaan van een gezamenlijke leervraag.

Er is weinig bekend over verpleegkundigen die participeren in ethische commissies of andere georganiseerde vormen van ethisch overleg. Toch fungeren er in Nederlandse zorginstellingen naar schatting enkele honderden ethische commissies met enkele verpleegkundige leden die om de zoveel jaar rouleren. De schatting is dat er, naast incidenteel overleg, duizenden verpleegkundigen per jaar deelnemen aan structureel ethisch overleg. Intussen ontbreken elementaire gegevens zoals: om hoeveel overleg en hoeveel verpleegkundigen gaat het? Of: wat hebben zij er aan? En: wat hebben ze er voor nodig?

Van verpleegkundigen wordt verwacht dat zij de kwaliteit van hun zorgverlening objectief meten aan de hand van kwaliteitsindicatoren.
Het scoren van de kwaliteitsindicatoren ervaren veel verpleegkundigen als een last.
Deze meetlast wordt doorbroken wanneer verpleegkundigen weten en ervaren wat het nut is van een kwaliteitsindicator en wanneer zij de ruimte hebben om zelf te bepalen wanneer meten relevant is.
Ondertussen is het van belang om oog te hebben voor de niet of moeilijk meetbare kwaliteit van de verpleegkundige zorg, zoals bejegening, luisteren en observeren.

De centrale vraag voor dit onderzoek is: Wat is kenmerkend voor onderwijs dat is gericht op talentontwikkeling en hoe verhoudt dit onderwijs zich tot respectievelijk een meer opbrengstgerichte en een meer ontplooiingsgerichte onderwijsstijl?
Het onderzoek omvat een kwantitatieve analyse op basis van de tweedeling opbrengsgericht en ontplooiingsgericht werken, en een kwalitatieve analyse op het specifieke punt van talentontwikkeling.
Voorgesteld wordt in het onderwijs vorm te geven aan de dynamiek van leerkrachtaffiniteiten, onderwijsbehoeften en vragen vanuit de samenleving.

Op bovenschools niveau hebben leerkrachten binnen een scholenvereniging voor primair onderwijs, een jaar lang een kennisgemeenschap gevormd, rondom het implementeren van handelingsgericht werken. De kennisspiraal van Nonaka en Takeuchi (1995), was het uitgangspunt, voor deze vorm van gezamenlijk leren. Middels het open interview is er onderzoek gedaan naar de aspecten die leerkrachten aangeven als zijnde voorwaardelijk om het gezamenlijk leren binnen een kennisgemeenschap als zinvol te ervaren.