Protocollair gestuurde zorg en individuele afstemming van verpleegkundige zorg lijken op gespannen voet te staan met elkaar, maar is dit ook zo? In de evidence-based practice (EBP) zijn drie componenten belangrijk voor een zorgvuldige besluitvorming: bewijs uit wetenschappelijk onderzoek, kennis over best practices en kennis over voorkeuren en waarden van zorgvragers. Veel belang wordt toegekend aan bewijs uit wetenschappelijk onderzoek dat vooral zichtbaar is in de toepassing in richtlijnen en protocollen.

Verpleegkundigen hebben de verantwoordelijkheid om gegevens te registreren over de kwaliteit van zorg. Potentiele verpleegproblemen als ondervoeding, valincidenten, decubitus, pijn, en delier zijn daarvoor indicatoren. Verpleegkundigen en verzorgenden vinden dit weliswaar belangrijk, maar ervaren het scoren van zulke complicatierisico’s vaak ook als een administratieve last. Welke factoren er nu precies voor zorgen dat ze meer of minder geneigd zijn om die kwaliteitsgegevens te verzamelen, was onbekend. Dit onderzoek moet daar meer licht op werpen.

Er is weinig bekend over verpleegkundigen die participeren in ethische commissies of andere georganiseerde vormen van ethisch overleg. Toch fungeren er in Nederlandse zorginstellingen naar schatting enkele honderden ethische commissies met enkele verpleegkundige leden die om de zoveel jaar rouleren. De schatting is dat er, naast incidenteel overleg, duizenden verpleegkundigen per jaar deelnemen aan structureel ethisch overleg. Intussen ontbreken elementaire gegevens zoals: om hoeveel overleg en hoeveel verpleegkundigen gaat het? Of: wat hebben zij er aan? En: wat hebben ze er voor nodig?

Van verpleegkundigen wordt verwacht dat zij de kwaliteit van hun zorgverlening objectief meten aan de hand van kwaliteitsindicatoren.
Het scoren van de kwaliteitsindicatoren ervaren veel verpleegkundigen als een last.
Deze meetlast wordt doorbroken wanneer verpleegkundigen weten en ervaren wat het nut is van een kwaliteitsindicator en wanneer zij de ruimte hebben om zelf te bepalen wanneer meten relevant is.
Ondertussen is het van belang om oog te hebben voor de niet of moeilijk meetbare kwaliteit van de verpleegkundige zorg, zoals bejegening, luisteren en observeren.

Dagelijks worden we via kranten, radio, televisie en internet op de hoogte gehouden van wat er in Nederland en in de wereld speelt. Veel van de berichten hebben direct of indirect te maken met religie of religieuze gevoelens en uitingen van mensen. Dit is niet verwonderlijk, want religie is een belangrijk onderdeel van onze cultuur. In kunst, literatuur en architectuur, maar ook in waarden en normen, gewoontes en tradities zitten religieuze elementen verweven. Ondanks de dalende kerkelijkheid in Nederland is religie ook vandaag de dag nog een belangrijke maatschappelijke factor.

In de praktijk van de begeleidingskunde wordt veel gewerkt met spel en spelmethodieken. De theoretische doordenking van het gebruik van deze werkvormen blijft daarbij achter. Er is weliswaar een grote hoeveelheid aan spelvormen beschikbaar, en er zijn veel publicaties over diverse methodieken, maar er is weinig literatuur over het gebruik van spel als zodanig in de begeleidingskunde. Dit artikel thematiseert de vraag hoe spelgebruik binnen het professioneel handelen van de supervisor en coach een theoretische basis kan krijgen.