In the context of changing values, practices and working arrangements, the worlds of journalism and art converge. Evaluating these professions in conflux and beyond their (supposed) opposing ideologies and discourses, remains both controversial and complex. Through a critical hermeneutic analysis, this paper highlights key areas of tension regarding the confluence of journalism and arts. It is argued that journalism is and always has been inextricably interwoven with the arts, a shared existence not limited to Western democracies.

De laatste paar jaar richt ik me als lector journalistiek en communicatie vooral op organisatieverhalen. Welk verhaal vertellen organisaties over zichzelf en welk gereedschap kun je ontwikkelen om ervoor te zorgen dat de verhalen die verteld worden ook deugen en deugd doen? Door deze vraag steeds te stellen, probeer ik een brug te slaan tussen filosofie en communicatie. Beide vakgebieden houden zich immers – zij het op een andere manier – bezig met zingeving. ‘Waartoe zijt gij op aarde?’ is de eerste vraag die ze allebei stellen. Dit levert me veel op.

De wereld is niet perfect. We weten het allemaal. Als mensen lopen we dikwijls tegen onze grenzen aan. Toch schemert daarvan maar weinig door in de verhalen die bedrijven, organisaties en politiek leiders ons vertellen. Ze spiegelen ons een werkelijkheid voor waarin we zelf niet hoeven te veranderen of waarin het ongemak van beperkte duur is.

In wetenschappelijk onderzoek wordt veel aandacht besteed aan professionele praktijken. Een van de eerste auteurs die het praktijkbegrip introduceerde in de sociale wetenschappen is Pierre Bourdieu. Aan de hand van zijn boek Le sens pratique wordt onderzocht wat we van zijn denken kunnen leren. In de praktijktheorie van Bourdieu spelen de concepten habitus, symbolisch kapitaal en veld een belangrijk rol. Het gebruik van deze begrippen is op zich al winst als het gaat om de doordenking van professionele praktijken. Dat is echter slechts een deel van het verhaal.

In het debat over de publieke omroep gaat het om meer dan een paar programma’s of zenders meer of minder. Kernvraag is: wat voor land willen we zijn.

De recente discussie over nepnieuws en filterbubbels laat zien dat we journalisten hard nodig hebben. Een samenleving kan niet zonder instanties die aan waarheidsvinding doen. Waarheidsvinding is meer dan recht doen aan de feiten of controleur zijn van de macht.