Precies op tijd de nodige verdieping. Dat is de uitdaging waar docenten hbo-ict voor staan bij tweedejaars studenten die in duo's twee dagen per week bij een opdrachtgever aan een praktijkcasus werken. Hoe reageer je als docent met al je theoretische kennis en praktijkervaring op leervragen van studenten, zodat dit ontwikkeling in het project, in de theoretische verdieping en in de persoonlijke ontwikkeling van de studenten teweegbrengt? Door middel van ontwikkel- en intervisiesessies zijn zij hier praktisch mee aan de slag.
De opgave
Hoe kan het team de rol van de docent als coach en intermediair tussen opleiding en praktijk versterken, zodat hij beter kan aansluiten bij de praktijkervaringen van de studenten en de coaching (persoonlijke ontwikkeling, technisch(e) coaching/onderwijs en praktische begeleiding) optimaal tot z'n recht komt?
Dit vraagt iets van:
- Ontwerp en niveauopbouw van vraagsturing en -emancipatie in het curriculum.
- Visie op het gewenste leren van studenten. Binnen het team zijn er nu wel didactische sessies, maar wat nog mist is gesprek over hoe er gewerkt wordt aan het leervermogen van studenten. Docenten doen dat nu vaak ad hoc, terwijl de vaardigheid om te leren als fundamenteel wordt gezien.
- Praktische uitwerking op de opleiding: hoe ga je in zo’n ontwerp en didactische vormen om met de dynamiek van de verschillende praktijkcontexten van de studenten?
- Uitwerking met de opdrachtgevers van het werktraject in de praktijk.
Aanleiding
De opleiding HBO-ICT (voltijd) werkt nauw samen met het werkveld in het opleiden van ICT-professionals. In het programma Digitale transformatie (DIT) in jaar 2 werken studenten in duo's twee dagen per week bij een opdrachtgever aan een praktijkcasus. Coaches van de opleiding begeleiden de duo's.
Op de lesdagen op school wordt geprobeerd de lesstof en coaching aan te laten sluiten bij de ervaringen van studenten in de praktijk door o.a. activeren van voorkennis en -kunde uit jaar 1 , aansluiten bij de werkwijze van het bedrijf en aansluiten bij de ervaringen in het project. De coaching bestaat uit een combinatie van persoonlijke ontwikkeling, technische coaching en praktische begeleiding in het project.
Vorig jaar merkten de docenten dat zij het lastig vinden om de inhoudelijke coaching te verbinden aan ervaringen in de praktijk. Zij hebben verschillende dingen geprobeerd: eerst een vaste serie inhoudelijke sessies gegeven; dat sloot niet goed aan, noemden studenten. Daarna heeft het team volledig open & vraaggestuurde coaching geprobeerd, maar daar was de ervaring dat studenten het lastig vonden om in de hitte van het project tot vragen te komen.
De docenten hebben veel kennis en vaardigheden op het gebied van ICT, maar moeten hun latente kennis in dit traject anders inzetten. Zij begrijpen dat gewoonweg een serie colleges geven niet passend is. In een vraaggestuurde variant willen zij leervragen bij studenten laten opkomen en daarop latente kennis overdragen/ in gesprek brengen. Dat lukt nu nog te weinig.
Docenten ervaren een spanningsveld (zorg) over de hoeveelheid kennis die er (nodig) is om aan de gang te gaan in een praktijkproject. Als je een student in een project aan het werk zet, hoe maakt die student dan de noodzakelijke verdiepingsstap met de theorie? Zij zien bij studenten vaak een (te) oplossingsgerichte modus Als je een goed product wil maken, dan moet je veel meer kennis opdoen.
Docenten vinden dit nog wel lastig: hoe reageer je op leervragen van studenten, zodat dit ontwikkeling in het project, in de theoretische verdieping en in de persoonlijke ontwikkeling van de studenten teweegbrengt? Dit vraagstuk is ook relevant in andere delen van het curriculum. Om dit te laten slagen is een goede aanloop in jaar 2 cruciaal.
Aanpak
Ondersteuning van de onderwijsadviseur uit de opleiding wordt ingezet om deze opgave te verbinden met de visie op leren, communities of learning, niveau-opbouw en regielijn. Ondersteuning vanuit het projectteam wordt ingezet om tot een theoretische verkenning te komen van vraaggestuurde didactiek en coaching.
Met het team worden gedurende dit semester geregelde ontwikkelsessies gepland om ervaringen met behulp van theorie te verrijken en van daaruit didactische interventies in het programma uit te proberen en te evalueren.
Verwachte resultaten
Door deze versterkte rol van de docent(en):
- Leert (de docent) de student om zijn vragen te formuleren die hij binnen project en projectomgeving niet opgelost krijgt.
- Lukt het beter om uit de diversiteit van praktijkervaringen van studenten gemeenschappelijke thema's halen die in het onderwijs just in time behandeld / besproken kunnen worden.
Deelbare resultaten: Impactmap, theoretisch kader, gespreksverslagen teambespreking, aangepast ontwerp van de coachings/lesmomenten met nieuwe didactische vormen en evaluatie/reflecties daarop van studenten en docenten.
Over het traject
Periode: semester 2, 2020 – 2021
Ondersteuner projectteam: Douwe Schaaf