“Ik denk dat we vaak niet beseffen hoe ontzettend eenzaam het straatleven is. Het is zó waardevol mensen te laten zien: er is iemand die mij zíet in plaats van voorbij loopt…” Aan het woord is Linda (40), sociaal werker bij het Leger des Heils. Haar oproep? “Benader mensen niet als ‘de dakloze’ of ‘de crimineel’. Ga naast hen zitten. Zie de mensen die je ontmoet als méns.”
Als veldwerker ontmoet Linda - veelal dakloze - Europese migranten in Utrecht. Daar waar zij vaak te vinden zijn: op straat. “Ik probeer contact met hen te leggen, laagdrempelig aanwezig te zijn op de plek waar zij zijn. En een vorm van perspectief te bieden. Soms is dat door een paspoort te regelen, of een plek waar ze kunnen slapen. Soms door te kijken of ze in zorg of in een werkomgeving kunnen komen. En ook vaak: gewoon door hen te zien. Te laten merken: er is iemand die naar mij omkijkt.”
Diepe put
In de praktijk merkt Linda dat je in deze wereld een hele lange adem moet hebben. En ook dat voor complexe situaties geen eenvoudige oplossingen bestaan. “Ik ben een hoop illusies armer. En ervaringen rijker.” Een voorbeeld? “Denk niet dat je als sociaal werker ‘mensen gaat redden’. Want mensen zitten soms héél zwaar en diep in de put. Het toekomstplaatje van een stabiele situatie, eigen woning en verslavingsvrij leven? Dat is mooi, maar vaak totaal niet haalbaar! Herstel kan echter ook al zijn dat iemand na maanden van contact op straat elke dag naar de inloop komt voor een kop koffie of om te eten. Van die kleine dingetjes moet je het hebben. Ik denk niet meer zo groot… Maar zie de waarde van de kleine stapjes.”
“Denk niet dat je als sociaal werker ‘mensen gaat redden’. Want mensen zitten soms héél zwaar en diep in de put…”
Helikopter
Het Leger des Heils bood Linda de mogelijkheid de Ad-opleiding Social Work te volgen aan de CHE. Haar jarenlange werkervaring met uiteenlopende doelgroepen nam Linda als voordeel mee de studie in. Veel van de stof was daardoor al herkenbaar. Leerzaam vond ze vooral supervisie. “Die gaf me veel zelfinzicht. Waarom reageer ik zoals ik reageer? Waarom raken dingen mij? Het lukt me ook steeds meer om met de kennis die ik heb als een helikopter boven situaties te hangen, en er niet in verstrikt te raken. Dat vind ik heel waardevol!” Praktisch gezien was vooral de duur van de studie aantrekkelijk. “Twee jaar studeren vond ik te overzien; dat past bij mijn huidige levensfase.”
Afknappen
Als werkgever investeren in de opleiding van medewerkers? Voor het Leger des Heils een belangrijk uitgangspunt. Dit onderstreept ook Jaëlle, als campusrecruiter betrokken bij de werving en begeleiding van stagiaires. “Goede begeleiding van studenten en medewerkers vinden we ontzettend belangrijk. Evenals een realistisch beeld van wat je in je werk tegenkomt. Anders knappen (jonge) mensen onnodig af op het werk zoals het in de praktijk blijkt te zijn. We investeren graag in de opleiding en training van onze stagiaires en medewerkers. Daarnaast zoeken we voortdurend naar een goede match tussen de persoon en de werkplek. Er is vaak heel veel mogelijk.” Iets dat medewerker Linda kan beamen: “Ik kreeg de kans met een voor mij nieuwe doelgroep te gaan werken én de kans een opleiding te volgen.”
(Over)leven
Wat zou Linda vanuit haar ervaringen aan (toekomstige) studenten willen meegeven? “Ken jezelf. Weet wat er in jouw eigen rugzakje zit. Want deze mensen raken álles bij jou. Ze reageren alleréérst met afwijzing: schelden je uit, duwen je weg. Dat kan heel pittig zijn! ‘Verslaving is een keuze’, zeggen mensen wel eens. Daar geloof ik niet in. Mensen willen hun pijn niet voelen. Vaak is hun gedrag: overleven. Als je genoeg hebt ontvangen, kun je uitdelen. Maar had je verslaafde ouders of ben je misbruikt – dan weet je niet wat liefde is. Laat staan dat je die kunt ontvangen.” Zelfkennis én realistische verwachtingen dus.
“Dankbaar werk?! Alles wat je meer krijgt dan afwijzing is top… Wil jij echt naast deze mensen gaan zitten - ongeacht wat het jou zelf geeft?”
Dankbaar werk?!
Tot slot ook belangrijk: motivatie die verder gaat dan een goed gevoel. Linda benadrukt: “Doe dit werk niet als je op zoek bent naar een soort dankbaarheid voor wat je doet. Want niemand komt van de straat af door jou. Leer om met de kleine dingen blij te zijn. Dat iemand je wél begroet in plaats van niet. Soms zeggen mensen tegen mij: ‘wat doe jij dankbaar werk’. Dat is echt onzin! Dankbaar werk?! Alles wat je meer krijgt dan afwijzing is top… Wil jij er echt voor deze mensen zijn? Naast hen gaan zitten, ongeacht wat dat jou zelf geeft? Dát is de vraag.”
Spreekt het verhaal van Linda jou aan?
Wil je meer weten over één van de sociale opleidingen aan de CHE? Meld je dan aan voor een Open Dag/Avond